Audio overzichts pagina

• Inleiding - Harman Kardon HK695 Champagne 2.1 luidsprekerset repareren en uitproberen
• Openmaken van de subwooferkast, het onderzoek
• Harmon Kardon werkt niet meer
• Nawoord - De HK695 en de verschillen en overeenkomsten met de Philips MMS203
• Nawoord - Dit was lange tijd mijn favoriete topset, in gebruik op mijn werkplek
• De toekomst

Ik blijf het leuk vinden om uitdagingen aan te gaan! In februari 2008 zag ik bij de Kringloopwinkel een incomplete Harman Kardon subwoofer staan met een behoorlijk gewicht. De satelliet luidsprekers ontbraken, kostprijs €2,50. Tja best moeilijk om te laten staan ... Het woordje Surround, aan de bovenkant, trok mij over de streep. Ik was benieuwd wat dat zou inhouden.
Thuisgekomen, ben ik direct informatie over dit systeem gaan zoeken. De handleiding en aanvullende informatie over deze luidsprekerset was gelukkig snel te vinden. De HK695 blijkt in 2000 op de markt te zijn gebracht. De handleiding vertelde me dat het volume geregeld werd met knopjes op de rechter luidspreker satelliet ... Het luidsprekersetje aangesloten op mijn computer. In eerste instantie geen geluid, wel een vrij luide brom. De satellietluidsprekers van de Philips MMS203 gepakt, deze hebben ook een 3,5 mm jack steker. En zowaar ook vrij zacht geluid (met brom) als ik de steker niet te ver in de connector schoof. Het volume kon ik dus niet regelen en de brom was ook ongewenst. Kortom, de subwooferkast met versterker moest dus worden open gemaakt voor nader onderzoek.
Oh ja, hier nog wat informatie dat ik van internet heb geplukt:

Beschrijving:

Specificaties:

The HK695 Audio System is the latest innovation from harman/kardon, a long time leader in the manufacture of high-end component and computer audio systems. Newer technologies include Vmax, a Harman International audio image-processing algorithm that seamlessly supports both two and four channel sound cards. This audio hologram creates a four speaker sound field from two speakers through the use of a head related transfer function when used with a four channel sound card. In addition, the algorithm provides enhanced stereo when used with a two channel sound card.

Model: HK 695 Subwoofer: 5.25inch, 28W (1% THD) Per satelliet: Odyssey, 6W (1% THD) Crossover frequentie: 180Hz Ingangsimpedantie: 5-10kOhm Signaal-ruisverhouding: > 70dB Frequencybereik: 35-20kHz Ingangsgevoeligheid: 300-400mV rms Voedingsspaning: 220-240 volt, 50Hz AC (max. 120 watts)

Openmaken van de subwooferkast, het onderzoek:
Het openmaken van de subwooferkast leek in eerste instantie makkelijk. De zes grote schroeven aan de onderkant eruit en de kap kan eraf, nee dus. Onder het achterpootje bleek nog een grote schroef te zitten ... Nog steeds onvoldoende beweging in de bovenkant om die eraf te kunnen halen. Uiteindelijk het frontje van de subwooferkast maar eens los proberen te maken, en dat lukte! Hieronder zat natuurlijk de subwoofer, deze zat vast met 4 schroeven. De subwoofer dus losgeschroefd in de hoop de kast van binnen te kunnen bekijken. Na het verwijderen van de subwoofer ging het verder vrij gemakkelijk, de bovenkant kon er nu met enig trek en duw werk afgehaald worden. De onderzijde moest nu nog wel uit elkaar, na wat minder puzzelwerk, lukte dit ook.

Na het losmaken, heb ik de subwoofer weer eens uitgeprobeerd. Nog steeds een vrij luide brom. De elektronica ook maar eens gecheked: een TC9235P, 4 maal een 4560 dual opamp, een 4011, 4013, 40106, een special voedings ic 75309P en tot slot een TDA8510J.
De datasheet van de TC9235P vertelde me dat dit IC de volumeregeling regelt. Er stond verder bij dat met 2 schakelaartjes het volume hoger/lager ingesteld kon worden. Dat was de functionaliteit die ik nog nodig had en kennelijk in de rechter satellietluidspreker was gestopt. Goed, dat was in ieder geval een goed teken, daar kan ik wel iets leuks voor verzinnen!
De eindversterker TDA8510J was voor mij een oude bekende, en daar was ik op dat moment niet blij mee. Die zat ook in de Philips MMS203, en daar gaf die TDA8510J wat problemen ... Gelukkig bleek later dat de problemen een toevallig probleem met de MMS203 betrof.
Het voedings ic 75309P is een beetje vreemd. Eerst dacht ik dat een bepaalde voedingspanning maakte, alleen dat lijkt die niet te doen. Mogelijk is de 75309P een fet, maar ik zie nergens een inductie (toch wel nodig voor een geschakelde netvoeding), dus ik vraag me nog steeds af wat dit onderdeel nu echt doet. In de subwooferkast zit overigens een fraaie ringkerntrafo die 18 Volt wisselspanning levert. Deze ringkerntrafo legt ook behoorlijk wat gewicht in de schaal (of behuizing). De 18 Volt wisselpanning levert na de gelijkrichter een gelijksspanning van maximaal zo's 25 tot 26 Volt. En inderdaad, over de grootste elco van 8200uF/35V stond dus 25 Volt. De TDA8510J mag alleen maximaal zo'n 18 Volt hebben. De voedingspanning gemeten, en inderdaad, de TDA8510J krijgt dus 18V! Dat betekent dat er zo'n 8V van de voedingsspanning voor wat anders wordt gebruikt. Wat verder opvalt is dat er geen tweede grote voedingselco in zit. Ik had er toch wel eentje bij de TDA8510J verwacht. Het voedings ic waarvan ik verder geen datasheet heb kunnen vinden, zorgt ervoor dat de voeding twee voedingspanningen kan leveren. Enerzijds de 18 Volt voor de TDA8510J, en anderzijds nog de 8 Volt die vermoedelijk voor de andere elektronica wordt gebruikt. Het hoe en waarom, dat is mij nu nog niet duidelijk

Na wat meer onderzoek, viel het geluid en de voeding volledig weg. Ik dacht dat ik iets heel ergs fout had gedaan, na een en ander goed te hebben bekeken zag ik dat de 75309P en de TDA8510J beide een tweetal afgebroken aansluitingen hadden. Dus eerst repareren en hopen dat dat dus het echte probleem was. Verwijderen van de ic's ging niet echt gemakkelijk, maar gelukkig, dat lukte wel. De TDA8510J had ik nog liggen van de Philips MMS203, dus dat ic toch maar geplaatst ondanks de problemen die dat ding eerder had opgeleverd.. De 75309P, kon ik niet vervangen omdat ik niet wist wat die echt deed. Maakte die een vaste voedingsspanning van 8V voor de elektronica? Of is het voedingsstabilisator voor de TDA8510J? Of beide? Omdat de contacten van de 75309P nog gesoldeerd konden worden, heb ik deze opnieuw geplaatst.
Opnieuw uitproberen leverde in eerste instantie wat geluid en veel brom op. Alleen de subwoofer luidspreker gaf geen brom en heel zacht geluid. Daarom de subwooferkast die ik voor de Philips MMS203 versterker had gemaakt, aangesloten. En gelukkig, een mooie stevige bas. Nu de satelliet luidsprekers van de Philips MMS203 aangesloten, alleen ja, die heeft er dus twee op één 3,5mm jack steker. De HK695 wil er dus eentje op de de 3,5mm jack steker, maar wel opgelet, de HK695 gebruikt dus wel een stereo jack! Voor het gemak heb ik de aansluitingen van de linker satellietluidspreker aangepast. De extra aansluiting lijkt een spanning te geven van 20V, alleen ja, waarvoor? Waarschijnlijk is dit voor de volumeregeling van de rechter satelliet, iets om in de toekomst nader te onderzoeken. Maar zonder satelliet luidspreker is het dan nog steeds veel giswerk hoe een en ander zal kunnen functioneren. Het weerstandje van 1,1 kOhm heb ik dus weggehaald en de connector werd spanningsvrij. Daarna heb ik een draadbrugje gemaakt om het signaal voor de rechter satelliet luidspreker op de linker luidspreker connector te voegen. Met deze aanpassing kon ik dus de Philips MMS203 satelliet luidsprekers rechtstreeks aansluiten.

Anno 2022 bleek de HK695 nergens meer op te reageren. Uiteindelijk toch maar weer opgeschroefd. Het lijkt er nu op dat de middelste poot van de 75309P gebroken is. In de aantekeningen stond dat ik eerder twee breuken had gerepareerd, en dat waren dus de buitenste twee. Na wat gekunstel heb ik die derde poot weer werkend kunnen maken. Na het in elkaar zetten nog steeds geen reactie, weer uit elkaar, alles nogmaals gecontroleerd, en toen ging het groene ledje branden! Mooi, en nu hopen dat de rest (de versterker voor de subwoofer luidspreker en de satelliet luidspreker). Eerst wat gebonk van de subwoofer, daarna de juiste kabeltjes er bij pakken. Het blijkt dat 3,5mm jack plug wat problemen geeft met de satelliet luidsprekkers. Het was niet een kwestie van insteken, het was zoeken naar de juist positie, dus waarschijnlijk is de contra steker op de pintplaat gaar. Vervolgens het volume instellen (rode knopje op het door mij toegevoegde printplaatje dat de TC9235P chip bestuurt. Het lijkt er op dat alles weer goed functioneerd. Echter de connectoren lijken niet van goede kwaliteit. Mocht ik er weer mee aan de slag gaan, dan komen er aparte aansluitingen voor de luidsprekers, dat lijkt me betrouwbaarder dan de huidige oplossing.

De HK695 versterker staat imiddels al een paar uurtjes draaien. Het geluid klonk verrassend goed. Enne, om praktische redenen had ik de TDA8510J dus nog niet gekoeld. Ik dacht, dat ding is beveiligd, nu maar eens kijken wat er gaat gebeuren. I verwachtte weer tik geluiden, en ja, dat tikken, dat deed die dus niet ... en dit was dus wel het ic dat uit de oorspronkelijk Philips MMS203 luidsprekerset kwam ... Dat was een grote verrassing, in de MMS203 ging de versterker al na 20 minuten tik geluiden maken. Dit is interessant, want dit betekent dat de TDA8510 kennelijk niet de veroorzaker is. Het probleem is dus oplosbaar. En na veel zoekwerk (nou ja, het schema uitpuzzelen was het meeste werk), Heb ik hiermee mijn Philips MMS203 probleem kunnen oplossen. Een kennelijk rotte transistor, nabij het koelblok, ging raar doen wanneer die koeler lekker warm was geworden.
De Philips MMS3203 kast is inmiddels afgedankt mede vanwege de slechte geluidseigenschappen. De Philips MMS203 geeft het geluid verrassend goed weer met de Philips MMS203 satelliet luidsprekers. De hoge tonen zouden nog wel kunnen worden verbeterd, want het hoog blijft toch wel achter met deze boxjes. Daar staat tegenover dat de boxjes wel mooi compact zijn. Voor de MMS203 heb ik inmiddels een nieuwe basis behuizing gebouwd met connectors en schakelaars. Verder heb ik losse luidsprekers van de MMS203 en de HK695 verplaatst naar drie kleine zelfbouw luidsprekerkasten.
Het enige verschil lijkt dus de netvoeding te zijn, de HK695 heeft zijn eigen netvoeding, de MMS203 maakt gebruik van een externe netvoeding. Een andere overeenkomst is wel dat zowel de HK695 als de MMS203 de TDA8510 maximaal functioneren op een voedingsspanning van 18 Volt.

Mijn topset was tot 4-1-2021 dus de Philips DSS370, dat is sindsdien de Gateway 2000 (Altec Lansing ACS41). De AN7164 versterkerchip in de Philips DSS370 bleek helaas niet meer te functioneren. De Gateway 2000 doet het best goed, maar ik mis de DSS370 bas wel. De HK695 is op zich ook een topset, maar op dit moment ontbreken de satellieten nog, niet compleet bij aankoop ... De overgebleven satellieten van de Logitech Z4 lijken redelijk geschikt en daarmee zou ik dit setje compleet kunnen maken. Er waren op dit moment een aantal wensen die ik nog graag had willen realiseren:
- Vervanging van de jackplug connectoren (deze kraken) voor cinch connectoren waarop de satelliet luidsprekers, kunnen worden aangesloten.
- Realisatie van een praktisch bruikbare volume regeling
- Toevoegen van een subwoofer uitgang voor het aansluiten van een eventuele externe subwoofer
- Toevoegen van een subwoofer luidspreker in de HK695 die op redelijk lage tonen niveau iets toevoegt aan de geluidsweergave zonder dat de kast gaat trillen.

De toekomst is onzeker. Ik merk dat de meeste PC-audio setjes maximaal 10 jaar goed functioneren. Voor deze HK695 is dat voor mij dan periode 2008-2024, ofwel 16 jaar geworden. De HK695 heeft bijvoorbeeld sterke concurrentie, namelijk de Cambridge Soundworks (PC Works 2.1), de versterkerprint op basis van TDA1554Q. De rest van de Cambridge Soundworks, zoals de behuizing, dat was in ieder geval bogus (die behuizing is allang afgevoerd). Want de behuizing had een rampzalige invloed op de muziekweergave. Mocht ik mooi versterkerkastje tegenkomen, dan wel kunnen maken, dan wordt dit waarschijnlijk mijn basisversterker met het meeste vermogen. Mijn idee is om de Cambridge Soundworks één geheel te laten worden met de defecte Philips DSS370. Hier is overigens nog wat meer te lezen over de door mij gemodificeerde DSS370 PC-audioset. Philips DSS370 Deze Philips DSS370 heeft bijna 20 jaar zijn werk heel goed gedaan. Omdat ik ook nog een DSS350 (een DSS370 maar dan zonder subwoofer) Had staan, heb ik die na 20 jaar uit de mottenballen gehaald. Anders was de DSS370 al na 10 jaar afgedankt door een defecte fet in één van de satelliet luidsprekers. Die satelliet luidsprekers bleken overigens ook nog een te eenvoudig luidspreker scheidingsfilter te hebben, deze is veranderd in een echt luidsprekerscheidingsfilter. Het oorspronkelijk luidsprekerscheidingsfilter deed echt afbreuk aan de geluidsweergave die ogenschijnlijk best goed leek te zijn, tot dat ik merkte dat instrumentale muziek en orkesten met bijvoorbeeld viool muziek, de violen nagenoeg niet hoorbaar waren. De gemodificeerde Philips DSS370 met echt twee-weg satelliet luidsprekers heeft dus nu wel een goede laag, midden en hoge tonen weergave. De lagen tonen komen dan wel van de DSS370 subwoofer!
Ik had gehoopt, dat ik de HK695 nog had kunnen voorzien van een lage tonen luidspreker die voldoende trillingsvrij zou functioneren. Dan zou ik de HK695 functioneel geschikt kunnen maken voor normaal gebruik. Net zoals de aanpassingen aan de Philips MMS203, want in essentie komt dit ontwerp dichtbij de functionaliteit van de HK695. Het grootste verschil is wel, dat het huidige Philips MMS203 versterker ontwerp nog wel in een open en experimentele behuizing zit. Zeer handig voor experimenten, maar minder geschikt voor werkkamer of huiskamer oplossingen. Dit vanwege de bedrading die nodig is om het geheel te kunnen gebruiken (zoals luidspreker snoeren en het netsnoer).

De vermogensspecificatie van de HK695 is vrij goed. Het versterker vermogen voor de subwoofer (28W) is dus niet helemaal juist, dat is dus het maximale vermogen van de woofer zelf. De TDA8510J kan zelf maximaal 26W aan de woofer leveren. Het verschil is klein, en er worden dus geen valse beloften gedaan. Volgens het boekje van de basreflexkast, zijn de voetjes onder de HK695 luidsprekerset te laag. Zelf hoor ik geen verschil wanneer ik de subwooferkast iets verhoogd plaats. Wel interessant is dat de HK695 beschikt over een diagnose connector. Hierop staat een testsignaal (volgens de handleiding van 40 tot 400Hz) waarmee de basluidspreker en de satelliet luidsprekers getest kunnen worden.

Vandaag, december 2023 had ik een behoorlijke tegenvaller, mijn HK695 heeft een val van een halve meter niet doorstaan. Er is een cruciale printbaan beschadigd en die is moeilijk te repareren. Verder lijkt de 75309P Fet nu ook defect te zijn. Ik heb veel geleerd van deze HK695 maar nu is helaas de tijd van afscheid nemen aangebroken. De Philips MMS203 (of wat er van over is) en/of het restant van de PC Works 2.1 versterker, mogen nu de honneurs gaan overnemen. De audio (TDA8510) hardware in de MMS203 komt overeen met de hardware in de HK695, dus wat betreft de muziek kwaliteit, ga ik er niet op achteruit.

Back to the beginning? Click here.