Computer onderhoud, documentatie zoeken, Windows 10 installeren?
Waarom deze pagina?
Deze pagina is ontstaan omdat ik een geheugensteuntje nodig had voor het zoeken naar van alles over CPU's, handleidingen,
moederborden, uitbreidingskaarten en vooral voor het vinden van oplossingen voor vaak voorkomende computer problemen.
Verder wat meer recente informatie toegevoegd om Windows 10 te installeren omdat het verhaal wat ik las steeds niet to-the-point kwam.
Dit is het tijdperk van de AMD Ryzen en de Intel Core-i generatie.
Het grote verschil met vroeger (bijvoorbeeld 2001) dat de CPU's gewoon vele malen sneller zijn geworden.
Wat betreft netvoedingen, videokaarten, het PC geheugen en netvoeding is er ook ongelooflijk veel veranderd.
Maar uiteindelijk blijven de principes hetzelfde.
De oorspronkelijk informatie was specifiek voor de 486, 5x86, AMx, Pentium I, II of III PC
Deze computers zijn single core en maakten toendertijd veel gebruik van MS-Dos, Windows 95, 98, 2000 of XP.
Later opgevolgd door P4 (socket 478), AMD Athlon of Duron (socket A), AMD 3000 Ahtlon 64 (socket 939).
De hier gegeven informatie is dus eigenlijk tijdloos.
Want met internet is het vrij makkelijk om steeds opnieuw de meest recente informatie te vinden.
Het vinden van informatie over recente PC's is in het algemeen wel makkelijk tedoen.
Het vinden van informatie over oudere computers, tja, dat wordt steeds lastiger.
Het is dus best belangrijk de rode draad in de computer ontwikkelingen te blijven volgen.
En zo nu en dat wat oude informatie achter te laten voor het geval van "je weet het maar nooit" ...
Maar let op: URL's en informatie veranderen of verdwijnen wel eens.
Deze site gaat niet echt op speciale game computers of supersnelle computers. Het is bedoeld voor de gewone gebruiker die zijn/haar computer zo lang mogelijk en zo prettig mogelijk wil gebruiken.
Dit betekende voor mij dat echt interessante informatie nog steeds opgeschreven moest worden, want morgen, is het er misschien niet meer.
Mijn ervaringen met oude computers zoals de Alpha Jensen en de Motorola Powerstack zijn daarvan een extra bewijs.
Het is soms erg moeilijk om nog bruikbare informatie te vinden. Het is dan nog wel mogelijk om te lezen dat er een oplossing is gevonden, maar wat nou de oplossing was en wat nou dat handige programmaatje was, tja, dat is verdwenen.
Het kan best mogelijk zijn dat ergens op deze pagina informatie staat dat voor jou interessant kan zijn.
van Windows 7, 8 of 8.1 naar Windows 10 ...
Dit verhaal is in 2020 toegevoegd omdat ik elders een ingewikkeld verhaal vond dat eigenlijk wel alle details vertelde, maar ik vond het verhaal uiteindelijk niet to-the-point.
Sorry voor deze Engelstalige kreet. Ik zal ook wel eens langdradig overkomen, maar ik probeer nu in het kort te vertellen wat vaak nog mogelijk is zonder een nieuwe Windows 10 aan te hoeven schaffen.
Hebt u geen trek in Windows, dan dan is er ook ReactOS, OS2 of Linux! Mooie alternatieven, en zeker Linux kan Windows evenaren en zelfs overtreffen.
De algemene regel is dat met de MediaCreationTool (de laatste versie die ik heb gedownload heette, MediaCreationTool2004.exe), een bestaande Windows 7, 8, 8.1 installatie omgezet kan naar Windows 10 als update.
Met behulp van de MediaCreationTool kan een Windows 10 herstelschijf gecreëerd worden dan wel een USB stick (tenminste 8GB groot) van een Windows 10 installatie worden voorzien.
Met behulp van de herstelschijf of de Windows 10 USB stick kan Windows 10 opnieuw worden geïnstallerd.
Voor het uitvoeren van Windows 7/8 update moet de MediaCreationTool opgestart moet worden vanuit de al geïnstalleerde Windows 7/8 installatie.
Via de Windows verkenner kun je naar het station gaan die overeenkomt met de USB stick, van daaruit setup.exe aanklikken en laten opstarten. Hierna gaat de MediaCreationTool aan de slag.
Er is nog één ander puntje, wil je Windows op 32 bit of 64 bit gebruiken. In het algemeen heeft de 64 bit versie de voorkeur, in het algemeen beschikken computers over 4GB of veel meer geheugen ...
Verder werkt de meeste 32 bit software gewoon op 64 bit.
Alleen wanneer 32 bit software echt belangrijk is, of wanneer de computer over minder dan 4GB geheugen beschikt, dan zou een 32 bit Windows installatie nog zinvol zijn.
Overigens is de uiteindelijke Windows 10 licentie geschikt voor 32 als 64 bit Windows.
Dus een 32 bit Windows 7 hoeft zich uiteindelijk niet te beperken tot enkel een 32 bits Windows 10 versie en kan dus op die computer ook voor 64 bits Windows versie worden gebruikt.
Helaas is mijn ervaring dat PC tegenwoordig over tenminste 3 GB of meer geheugen beschikken wanneer bijvoorbeeld video wordt afgespeeld op de computer via bijvoorbeeld een internet browser zoals Microsoft Edge, Chrome of Firefox.
Zover ik heb kunnen nagaan verbruikt zo'n opdracht als snel 2GB of meer geheugen. Het uiteindelijke resultaat is dat de computer heel traag gaat worden.
In Taakbeheer onder de knop Prestaties kun je zien hoeveel resources zoals geheugen op dat moment door Windows wordt verbruikt. De traagheid kan ook optreden bij andere toepassingen,
je bent alvast gewaarschuwd.
De MediaCreationTool (let er wel op dat het om een recente versie gaat) is ook handig om een wat oudere Windows 10 op een makkelijke manier bij te werken.
Verder kan het MediaCreationTool gebruikt worden om een volledig nieuwe Windows 10 installatie te maken.
Dit heeft alleen zin wanneer je al beschikt over een geldige Windows 10 installatie (geactiveerd) voor de betreffende computer.
Dit is meestal alleen nodig wanneer de harde schijf vervangen moet worden of wanneer de oude installatie niet meer geschikt is voor hergebruik, dan wel te oud is.
In zo'n geval is er namelijk geen licentiecode nodig. Na installatie (met kiezen van ik heb geen licentiecode) kan Windows 10 opnieuw geïnstallerd worden.
De installatie is goed gegaan wanneer bij activatie de melding "Windows 10 is geactiveerd met digitale licentie" is te zien.
Wanneer je nog beschikt over oude Windows 7 of 8 installatie schijven met geldige Windows keys, dan kan je hiermee ook alsnog een geldige Windows 10 installatie maken.
Het enige wat je moet doen is de betreffende computer voorzien van Windows 7 of 8 (afhankelijk van wat je wil gaan gebruiken).
Wanneer deze versie geïnstalleerd en geactiveerd kan worden, dan kan het uiteindelijke resultaat omgezet worden naar een geldige Windows 10 installatie.
Het is wel zo dat Windows 7 vaak niet meer geschikt is om bijvoorbeeld driver software driver(s) te downloaden met de aanwezige Internet Explorer 8.
In dat geval zal je de updates via een andere computer moeten downloaden. De meest belangrijke driver is daarbij de netwerkkaart.
Dit probleem is dus ook op te lossen wanneer je toevalling in het bezit bent van bijvoorbeeld een Usb-Wlan adapter,
een USB-Lan adapter of een PCI of PCI-E netwerkkaartje met de bijbehorende drivers (of de driver software die toevallig in Windows 7/8 aanwezig zijn).
Wanneer de Windows installaties voldoende gelijk zijn, kan vaak ook een oude Windows 10 installatie mee worden genomen naar een andere computer.
De enige voorwaarde lijkt te zijn, dat die computer al wel beschikte over een geldige digitale licentie van de betreffende Windows 10 versie.
Wanneer dat niet het geval is, zal de Windows 10 niet geactiveerd worden.
Ik heb op deze wijze toch een aantal bestaande computers snel van een werkende Windows 10 kunnen voorzien zonder al gebruikers software te installeren en data opnieuw terug te zetten.
Maar wat betreft data, maar voor de zekerheid altijd een backup want, als er ook maar iets fout gaat, dat is de data mogelijk definitief verloren gegaan.
Documentatie zoeken van "moderne" moederborden
De algemene regel is: ga naar de website van de fabrikant van je moederbord en zoek daar naar de benodigde informatie (documentatie, manuals, bios update, drivers).
Soms weet je niet wat er in je computer zit.
Wil je zonder schroevendraaier en technische handelingen weten wat er in je computer zit, dan kan dat vaak
via handige software zoals CPU-Z (CPUID), TechPowerUp GPU-Z of bijvoorbeeld Speccy.
Voor de wat oudere computer is de ook wat oudere software zoals Sisoft Sandra en Aida32 nog geschikt.
Als dit niet mogelijk is, lees dan gewoon door.
Documentatie zoeken van oude (bv 486, Pentium 1) of recentere (bv Pentium 4), AMD socket 939) moederborden
Wanneer de documentatie niet meer terug te vinden is bij de fabrikant van het moederbord of
wanneer de het merk en type van het moederbord ogenschijnlijk onbekend is,
dan is het zoeken naar documentatie over oudere moederborden vaak nog steeds mogelijk.
Bij recentere systemen (pakweg 6-15 jaar oud), blijkt het vinden van informatie al flink lastig te worden.
Dit zijn bijvoorbeeld AMD socket A, AMD socket 939, Intel Pentium 4 socket 478 of Intel Pentium 4 socket 775 computers.
Soms afkomstig van zelfbouw computers, maar heel vaak zijn het merk computers zoals HP, Compaq, Acer, Medion of Packard Bell.
De merken HP, Compaq maken veelal gebruik van eigen moederborden die soms ook wel gebaseerd zijn op de architectuur van bestaande moederborden.
De meeste merken maken bijna altijd gebruik van merk moederborden die enigszins zijn aangepast.
Bijna altijd zit er een merk bios op, en soms is het moederbord voorzien van speciale jumpers of juist van minder of van meer componenten.
Via internet is veel te vinden. Soms moet de tekst op het moederbord als uitgangspunt worden genomen, en soms kan via het merk en type van de computer
de benodigde informatie worden achterhaald.
Vrij makkelijk was informatie te vinden over een Acer computer met een RC410 moederbord.
Bij oudere moederborden is het zoeken lastiger omdat de informatie ouder is. Maak bij het zoeken gebruik van zoveel mogelijk informatie.
Bij een merk computer betekent dat het verstandig is ook naar het merk en type computer te zoeken.
Soms kan direct of indirect aanvullende informatie worden gevonden omdat er meer gebruikers al eerder hebben gezocht en informatie hebben geplaatst of gezocht.
Kijk op het moederbord of er een naam met nummer code ziet (meestal tussen de uitbreidingssloten).
Mogelijke namen van moederborden zijn bijvoorbeeld:
RC410, P4SD, MS-7184, Unichip 4407, Syl8884, Soyo 25N2, MB1433, GMB 486, IH4077D, Soyo 4SAW, EXP 8661.
Ook de Bios ID string (vaak getoond op het beeldscherm, boven in of onderin, direct bij het opstarten) kan
een grote hulp zijn.
Het programma CPU-Z is een goed hulpmiddel of informatie over de CPU, het moederbord en het geheugen te achterhalen.
Een beproefde methode is dan om te gaan zoeken op bijvoorbeeld Altavista, Google of Google Groups.
Wanneer de producent van het moederbord een website heeft (of nog bestaat) dan
is daar vaak nog vrij veel informatie te vinden.
Ook zijn er allerlei homepages en websites te vinden met veel informatie over één bepaald
type of vele verschillende moederborden.
Via Google Groups vond ik vrij snel een verwijzing naar het EXP 8661 moederbord.
Het blijkt een moederbord van DataExpert te zijn.
Het moederbord is voorzien van een Intel 430VX chipset, wat ook is te herkennen aan de Bios ID string.
De handleiding is vervolgens te vinden op de website van DataExpert.
Een Intel Pentium moederbord leverde mij wat meer zoekproblemen op.
Er was geen Bios ID string zichtbaar en de Intel chipset kende ik niet.
Dit moederbord bevatte aan de bovenzijde geen merk en type aanduiding.
Gelukkig stonden aan de onderzijde wel een drietal nummercodes die misschien iets zinvols hadden te betekenen.
En ja hoor, de tweede nummercode PBA632635-807 bracht me bij de Intel website.
Het betrof een Intel Zappa moederbord, volledige naam: Intel Advance ZP.
Maar let wel op: zoek nooit zomaar op de gehele code.
Die '-807' is vaak te specifiek maar, in dit geval, wel zeer informatief!
Die nummercode vertelt uiteindelijk welke Pentium processoren gebruikt kunnen worden op het moederbord.
Als PBA632635 niet werkt dan kun je eventueel nog gaan zoeken op 632635 (met eventueel nog het losse woord 'PBA').
Voor Syl8884 kwam ik uiteindelijk via Altavista bij een onofficiële homepage,
maar kon ik ook min of meer de handleiding nog achterhalen:
Onofficiële homepage Syl8884
Een kopie van de officiële handleinding was een tijdje terug ook nog te vinden.
Probeer het eens bij:
Another unofficial SYL8884PCI-EIO site.
Ik ben nog wel op zoek naar de handleidingen van de volgende moederborden:
RC415 een moederbord dat ik tegenkwam in een pakweg 5 jaar oude Acer computer, de handleiding van de RC410 was wel vrij makkelijk te vinden.
Beide zijn PCI-Express moederborden met socket 775 en DDR2 geheugen.
In een nu bijna antieke computer, Fujitsu FMV-Desk Power PC, met een 486DX4 CPU zat een moederbord gemaakt door Acer en heeft het type nummer ACR97E00-M00.
Het type nummer dat achterop deze PC staat, is FMV-499D3.
Ervaringen met Intel P4 processors
Vanaf 2011 kreeg ik hulpvragen over allerlei soorten Intel P4 computers (Medion, Acer, HP Compaq), de meesten hadden een Intel Pentium 4 3GHz processor.
Na 5-6 jaar geven de computers problemen of worden deze vervangen.
Hoewel dit behoorlijk verouderde computers zijn, zijn dit meestal nog wel zeer bruikbare computers die ook goed overweg kunnen met Windows 7.
Belangrijk is wel dat de computer voldoende geheugen heeft, minstens 1GB en een voldoende grote harde schijf.
Voor Windows XP voldoet een harde schijf met 30 of 40GB vaak nog wel, voor Windows 7 is een harde schijf met 100GB al gauw het minimum.
Eigenlijk bepalen die onderdelen dan ook of de computer toekomst heeft want als de onderdelen nieuw gekocht zouden moeten worden,
dan is het meestal verstandiger om de computer toch maar af te danken.
Frappant is wel dat onder dit soort computers dus vaak al PCI-Express moederborden met DDR2 geheugen voorkomen.
Dat laatste is erg prettig omdat DDR2 systeem geheugen behoorlijk goedkoper is dan DDR (of DDR1) geheugen.
Heel soms is het mogelijk zelfs rendabel om de CPU te vervangen.
De afgelopen jaren was de P4 processor met socket 775 erg populair, een wat oudere variant heeft een socket 478.
Maar dit is niet het enige verschil, er zit ook verschillen in de FSB.
Voor socket 478 kan de bijvoorbeeld FSB 400, 533 of 800 Mhz zijn.
Om te achterhalen wat het soort P4 is, lees dan de code op de Intel CPU: bijvoorbeeld SL5YR, dit is een Pentium 4 2,0GHz CPU met een FSB van 400MHz.
Er bestaan dus heel veel soorten Intel P4 processors, het is goed opletten of een bepaald type daadwerkelijk op een moederbord is te gebruiken.
De ervaring heeft geleerd, dan dit vaak problemen geeft zelfs als de socket wel passend is.
Vaak is de Bios verouderd, dit ontdekte ik bijvoorbeeld op een HP Compaq d530 desktop die was uitgerust met een P4 2,66GHz CPU.
Die CPU was vervangen door een P4 3GHz exemplaar met Hyperthreading.
Uiteindelijk startte de computer wel op en was de bios in te stellen.
Maar doorstarten naar een besturingssysteem dat werkte niet omdat de CPU niet ondersteund werd.
Gelukkig bleek een bios update mogelijk waarna de CPU wel geaccepteerd werd.
Echter nu viel de computer steeds spontaan uit, en uiteindelijk bleek dat door de temperatuur van de CPU te komen.
Dit was vooral goed te horen aan de ventilator die plotseling naar het maximum toerental schoot waarna het beeldscherm zwart werd ...
Een P4 3GHz (SL7E4) is een echte heethoofd die goed gekoeld moet worden.
Bij de eerste d530 computer bleek de koeler zwaar geoxydeerd, dus op zoek naar een andere koeler.
Dit leek in eerste instantie te werken echter ook dit was niet voldoende.
Vooralsnog heb ik in de bios de basissnelheid van de koeler van 1 op 2 gezet.
Mochten de problemen blijven, dan moet de waarde nog meer omhoog dan wel moet ik op zoek naar een andere koelder of de oude CPU terug plaatsen ...
Oude PC, 486, Pentium I, II, III
Het geheugen kan er voor zorgen dat een PC zonder een speciale reden blijft hangen.
Dit kan zowel gewoon geheugen zijn dat in de computer zit (vaak de EDO geheugen Simms, Dimms, SoDimm, DDR, SDRam), maar het kan
ook worden veroorzaakt door het cache geheugen op het moederbord.
Cache geheugen op het moederbord is meestal alleen nog aanwezig op de wat oudere computers (1997 en ouder).
Veelal Pentium II (slot 1), Pentium I (socket 7) en oudere systemen.
Een goed programma om geheugen te testen is overigens Memtest86.
Oh ja, Memtest86 loopt soms vast tijdens het opstarten terwijl er niks mis is met de betreffende computer.
Ingeval van problemen, zorg er dan voor dat de Bios instellingen voor het geheugen zo traag mogelijk worden ingesteld.
Vaak is dat de "Safe" (=veilige) instelling.
Vaak kent de Bios aparte instellingen voor wait state Cas, Ras delay en zo.
Zet wait state (zover die instelbaar is) op maximum,
zet een eventueel delay op de grootste vertraging.
Zet alles wat een bus sneller kan maken zo langzaam mogelijk.
Meestal is het kiezen van een automatische configuratie of een "clear CMOS", hiervoor voldoende.
Cache geheugen is het probleem als het systeem na uitschakeling van dat geheugen, geen problemen
meer geeft.
Geheugenproblemen zijn veelal al te herkennen tijdens het opstarten.
Bijvoorbeeld, in een 486 PC wordt het geheugen door de BIOS normaal herkend.
Tijdens het opstarten van Windows 95 verschijnt er een Windows beschermingsfout en blijft de computer hangen.
Als het geheugen bijvoorbeeld wel goed functioneert op een Pentium systeem maar op (bijna) geen
enkel 486 systeem, dan is er waarschijnlijk EDO geheugen in de computer geplaatst.
De meeste 486 systemen kunnen alleen overweg met FP (fast page) geheugen.
EDO is (veelal ?) bedoeld voor Pentium systemen en dat geheugen zou 5 tot 20% sneller werken dan FP geheugen.
Cache chips op 486 moederborden.
Onlangs heb ik uitgezocht in hoeverre de Winbond SRAM chips en de ISSI
SRAM chips zijn te combineren.
Dit omdat ik op een gegeven moment een verzameling 24257 Winbond SRAM chips had
liggen die ik eigenlijk wel wilde gebruiken. Echter de vraag was of ik die kon
combineren met bijvoorbeeld een 61C256 van ISSI of CY7C199 van ?.
Nu zijn dit dus 32kx8 SRAM chips.
De chips blijken dus pin compatibel te zijn en kunnen worden gecombineerd.
Nou ja, als het dan toch niet werkt, dan is het toch niet geheel compatibel of het moederbord is niet okay.
Ik heb de chips erbij gedrukt en nu maken een aantal van mijn 486 moederborden gebruik van 256 kB cache in plaats van 128 kB cache.
Oh ja, de Winbond SRAM chip 2465 is een 8kx8 chip.
Andere moeilijke vraag is nog wel eens: wat is dit voor geheugen?
Fastpage of EDO? Als je de fabrikant van de geheugenchip weet, probeer dan de
website te vinden van die fabrikant en zoek het typenummer van die chip op.
In principe zou EDO downwards compatibel zijn met Fastpage geheugen.
Ik heb daar geen goede ervaringen mee.
Wanneer een oudere computer niet opstart met het gebruikte geheugen dat op een Pentium PC toch wel werkt,
of wanneer de computer tijdens het opstarten vastloopt,
of wanneer de computer heel erg instabiel is en dan vastloopt, dan kan het dus EDO geheugen zijn.
Natuurlijk kan er ook sprake zijn van een defect moederbord, CPU of (cache) geheugen.
Ervaringen met een AMD 5x86 processor
De AMD 5x86 CPU draait op 133MHz en deze CPU wordt door AMD vergeleken met een Pentium 75.
Op de HCC computerbeurs heb ik een AMD5x86-133 CPU gekocht voor mijn Syl8884.
Met behulp van de handleiding heb ik de jumper instellingen goed gezet.
Resultaat: een veel snellere computer.
Met name Internet Explorer (4.0) werkt nu een stuk prettiger.
Het systeem lijkt in eerste instantie nog net te traag voor WinAmp.
Dit kan vrij eenvoudig worden opgelost door een aantal WinAmp instellingen
aan te passen.
Zie MP3 op een ouder (486) systeem voor meer informatie.
Overigens kan de Syl8884 nu ook op een FSB van 40MHz werken.
Dit betekent dat de CPU dan op 160MHz draait.
De snelheidswinst in vergelijking met een FSB van 33MHz lijkt 10-15%.
Om het systeem stabiel te houden op zowel 133 als 160 MHz, blijkt er één kritieke
BIOS instelling te bestaan: L2 cache mode moet altijd "Wr-Tru", ofwel write through, zijn.
MP3 op een ouder (486) systeem, kan dat?
*Met enige concessies is het mogelijk om MP3 bestanden af te spelen op een 486
systeem.
Gebeurt dit bijvoorbeeld onder Windows met WinAmp dan is een 486DX4 of
een AMD 5x86 CPU gewoon noodzakelijk.
Een SCSI of een snelle IDE harde schijf en CD-Rom speler is gewenst.
Verder is het noodzakelijk om onder "Options-Preferences-Output" van WinAmp de
buffer instellingen voor de "Nullsoft waveOut plugin" te verhogen.
Dit voorkomt een hakkelend geluid. Op mijn AMD 5x86 systeem heb ik de maximale
instellingen gebruikt.
Wat betreft de geluidskaart, voldoet de Sound Blaster 16 kaart, heel goed!
Klik op de volgende tekst als meer informatie over het gebruik van
MP3 op een MS-DOS of een ouder (486) systeem.
Onderhoud en reparatie van (oude) PC's
Het oplappen van oude PC's is een leuke hobby waar je veel van kan leren.
Een bijkomend voordeel is dat het je een PC kan opleveren die prima is
te gebruiken als hobby PC, internet server of gewoon als een bruikbare PC.
Het heeft mij in ieder geval een leuke 5x86 en een 486DX4 PC opgeleverd.
Als je er meer over wilt weten
klik dan hier.
Zoek informatie over buitenbeentjes, overig
Wil je wat meer weten over mijn oude computers, kijk dan eens bij
PC historie en bij
Mijn PC. Doordat ik in het bezit kwam van twee oude computers, een DEC Alpha Jensen uit 1992 en een Motorola Powerstack uit 1995,
heb ik veel zoekwerk moeten verrichten.
Een en ander over die zoektocht is
hier te vinden.
Mijn pagina voor